Boekencollectie
Oorspronkelijke locatie
De Enkhuizer bibliotheek is samen met die van Zutphen de enige historische stadsbibliotheek die nog op de oorspronkelijke locatie te vinden is.
De Enkhuizer librije beschikt over 516 banden in folio-formaat, bevattend 339 titels en 67 banden in kwarto-formaat, bevattend 62 titels. Het materiaal van deze banden bestaat uit perkament (77%), leer (22%) en overig (1%). De collectie van de Enkhuizer librije bestaat uit overwegend Latijnse titels. Het aantal Nederlandstalige titels bedraagt 43. De oudste informatie over de boeken wordt gevonden in de Index Variorum / Insignum Librorum (Enchusae, typ. H. à Straalen, 1693). Herdruk: Enchusae, typ. Joh. À Giessen, 1761).
Naast theologische werken van o.a. Augustinus , Erasmus en de Biblia Polyglotta van Plantijn zijn ook de beroemde cruydtboecken van Dodonaeus en Clusius aanwezig in de boekenkasten.
Daarnaast is de Librije in het bezit van beroemde boeken over de anatomie van het menselijk lichaam zoals de Vesalius uit 1543 en de Spigelius dat zo’n 85 jaar later werd gedrukt.
Werken van cartografen als Mercator en Blaeu mochten in deze boekerij van een havenstad als Enkhuizen natuurlijk niet ontbreken.
Catalogusproject
Op 13 juni 2023 promoveerde Daphne Wouts aan de Universiteit van Leiden op haar proefschrift Bibliotheca Enchusana. Geschiedenis en catalogus van de Librije van Enkhuizen.
Op deze bijzondere dag kon zij het resultaat van haar jarenlange onderzoek in archieven en haar nauwgezette beschrijving van alle boeken uit de Librije voorleggen aan de promotiecommissie. Een achttal geleerde dames en heren ondervroeg Daphne Wouts over haar werk en zij verdedigde zich met verve en kon welverdiend de officiële bul in ontvangst nemen.
Tijdens een feestelijke receptie in de tuin van het Academiegebouw werd nu Dr. Daphne Wouts terecht gefeliciteerd door haar promotor professor Paul Hoftijzer en copromotor dr. Marika Keblusek, door familie en uiteraard door het bestuur van de SLWE.
Omdat de SLWE de Librije graag bekender wil maken in Enkhuizen, Nederland en ook in het buitenland wordt er ondertussen hard gewerkt aan de voorbereidingen van een prachtige tweedelige uitgave in boekvorm en een digitale presentatie van de catalogus. We hopen de gedrukte en de digitale catalogus in het voorjaar van 2025 feestelijk te presenteren in de Westerkerk.
Daphne Wouts schreef in 2020 een artikel in het Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis over de kastcatalogus: een handgeschreven lijst met boektitels die aan de kopse zijde van de boekenkasten werd opgehangen, al dan niet gepresenteerd in een decoratieve houten lijst.
Wetenschappelijke bibliotheek
De collectie groeide door de jaren uit tot een wetenschappelijke bibliotheek. De boeken bevatten uiteenlopende onderwerpen op het gebied van theologie, geschiedenis, recht, taalkunde, filosofie, geneeskunde en geografie.
De bibliotheek is zestiende-eeuws van oorsprong en bevat een aantal werken van voor 1572 (het jaar de stad de zijde van de prins van Oranje koos), zoals de boeken van Bernardus van Clervaux, Hieronimus, Augustinus en Thomas van Aquino en Erasmus. Het merendeel van de boeken is echter van na 1600 en geeft een beeld van de wetenschappelijke belangstelling van het Enkhuizer patriciaat uit deze periode. De collectie bevat boeken over de meest uiteenlopende onderwerpen zoals filosofie, geografie, theologie, rechtswetenschap, wiskunde, biologie en geneeskunde.
Uitzending met De Librije
In de serie “Kluizen van Brabant” wordt een bezoek gebracht aan De Librije. Het boek Historia Obsidionis Bredae staat hierbij centraal.
De uitzending is hier terug te kijken.
